ഇന്ത്യയില്‍ വിയോജിക്കാനുള്ള മൗലികാവകാശം ഇപ്പോൾ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ സർക്കാർ വ്യവസ്ഥാപിതമായി നിഷേധിക്കുകയാണ്. 2014 മെയ് മാസത്തിൽ അദ്ദേഹം അധികാരമേറ്റയുടനെ ഈ സൂചനകൾ വ്യക്തമായിരുന്നു. 'കോൺഗ്രസ് മുക്ത് ഭാരത്' (ഇന്ത്യ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പൂർണമായും മോചിപ്പിക്കപ്പെടണം) എന്ന മുദ്രാവാക്യം പ്രതിപക്ഷത്തെ തുടച്ചുനീക്കാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ പദ്ധതിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു.
ഉത്തർപ്രദേശിൽ മുഖ്യമന്ത്രിയായി യോഗി ആദിത്യനാഥിനെ അവരോധിച്ചപ്പോള്‍ കാര്യങ്ങൾ കൂടുതൽ വഷളായി. 'ലവ് ജിഹാദ്' എന്ന പേരിൽ മിശ്രവിവാഹങ്ങൾക്കെതിരായ പ്രചാരണവും തുടര്‍ന്ന് ഗോ വധം നിരോധിക്കലുമൊക്കെ അതിന്റെ ഭാഗമാണ്. വിയോജിപ്പിനെ അടിച്ചമർത്താന്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന ആയുധമാകട്ടേ പിടികൂടുന്നവരെ രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റത്തിന്റെ പേരില്‍ കേസെടുക്കുന്നതാണ്. സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തെ അടിച്ചമര്‍ത്താന്‍ ഇന്ത്യയിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് ഈ പ്രക്രിയ വ്യാപകമായി ദുരുപയോഗം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. പിന്നീടത് ജനിപ്പിച്ച രാജ്യമായ ബ്രിട്ടനിൽ നിര്‍ത്തലാക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാല്‍, ഇന്ത്യയിലാകട്ടേ അത് നിലനിര്‍ത്തുകയും ചെയ്തു.
ഫെബ്രുവരി 13 നാണ് 22 കാരിയും പരിസ്ഥിതി പ്രവര്‍ത്തകയുമായ ദിഷ രവി ബംഗളൂരുവില്‍ അറസ്റ്റിലായത്. ഉത്തരേന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ ഹരിയാനയിലെ ആഭ്യന്തരമന്ത്രി അനിൽ വിജ് ഫെബ്രുവരി 15 ന് ഒരു പ്രഖ്യാപനം നടത്തിയിരുന്നു. “രാജ്യത്ത് വിരുദ്ധ ചിന്തകൾ ഉള്ളവരെ പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതാക്കണം (നാഷ് കർ ദേനാ ചാഹിയേ)” എന്നായിരുന്നു ആ പ്രഖ്യാപനം. പ്രശസ്ത ആഗോള പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയായ ഗ്രെറ്റ തൻബെർഗ് ട്വീറ്റ് ചെയ്ത കർഷകരുടെ പ്രതിഷേധ ടൂൾ കിറ്റിന്റെ ബന്ധം ആരോപിച്ചാണ് ബംഗളൂരുവിലെ യുവ പ്രവര്‍ത്തകയായ ദിഷ രവിയെ ഡല്‍ഹി പോലീസ് സ്പെഷ്യൽ സെൽ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത് ഡല്‍ഹിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയത്.
ബംഗളൂരു മൗണ്ട് കാർമൽ കോളേജിലെ വിദ്യാര്‍ത്ഥിയും പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയുമായ ദിഷാ രവി രാജ്യത്തിന് ഭീഷണിയായി മാറിയെങ്കിൽ ഇന്ത്യ വളരെ അസ്ഥിരമായ അടിത്തറയിലാണ് നില്‍ക്കുന്നതെന്ന കോണ്‍ഗ്രസ് നേതാവ് പി. ചിദംബരത്തിന്റെ പ്രസ്താവന ഇത്തരുണത്തില്‍ ശ്രദ്ധേയമാണ്.
ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ, മഹാത്മാ ഗാന്ധി ഉൾപ്പടെയുള്ള കൊളോണിയൽ വിരുദ്ധ പ്രവർത്തകരെ ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റം (നിയമം) ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. 1947 ൽ ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടിയതിനുശേഷം പീനൽ കോഡിൽ അത് ഉൾപ്പെടുത്തിയത് വളരെയധികം എതിര്‍പ്പുകളെ അവഗണിച്ചായിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷവും അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യം തടയാൻ ഇത് ദുരുപയോഗം ചെയ്യുമെന്ന് നിരവധി വിമർശകർ അന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. നിയമപരമായ വെല്ലുവിളികൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും ആ നിയമം അതുപോലെ നിലനിര്‍ത്തി. പില്‍ക്കാലത്ത് “അഭിപ്രായ ഭിന്നത തകർക്കാന്‍, മിക്കപ്പോഴും ക്രൂരമായ നടപടികളിലൂടെ” ഓരോ ഭരണകൂടവും അതുപയോഗിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളെ വിമർശിച്ച വ്യക്തികൾക്കെതിരെ രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റം ചുമത്തിയ 96% കേസുകളും 2014 ൽ മോദി പ്രധാനമന്ത്രിയായി അധികാരമേറ്റ ശേഷമാണെന്ന് റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
രാഷ്ട്രീയ എതിരാളികളുമായി സംവാദത്തിലല്ല അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാങ്കേതികത. അവരെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുകയും ദേശസ്നേഹമില്ലാത്തവരെന്ന് മുദ്ര കുത്തുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ രീതി. രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക് സംഘ് (ആർ‌എസ്‌എസ്) ഉപയോഗിക്കുന്ന അതേ സ്റ്റാൻഡേർഡ് സാങ്കേതികതയാണിത്. എന്നാൽ ഇത് ഫാസിസത്തിന്റെ അംഗീകൃത ചിഹ്നം കൂടിയാണ്. രാഷ്ട്രീയ എതിരാളികളുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പരാജയം മുതൽ അവരുടെ ഉന്മൂലനത്തിലേക്കുള്ള തന്ത്രവും ഇവര്‍ മെനഞ്ഞെടുക്കുന്നു.
സംസാര സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് ജനാധിപത്യം. മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, അഭിപ്രായ വൈവിധ്യത്തിന്റെയും വിയോജിപ്പിന്റെയും വൈവിധ്യം. ഓരോ സംസ്ഥാനവും ഒരു ദേശീയ സമവായം, സമ്മതിച്ച അടിസ്ഥാനകാര്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ ദേശീയ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രമാണങ്ങൾ എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ ജനാധിപത്യ സർക്കാരും ഭരിക്കുന്നത് ഭരണകൂടത്തിന്റെ സമ്മതത്തിലാണ്. പാർലമെന്റിൽ ഭൂരിപക്ഷമുള്ള സർക്കാർ രണ്ടിലും ചേരുമ്പോൾ ഗുരുതരമായ പ്രതിസന്ധി ഉണ്ടാകുന്നു - മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, അത് ദേശീയ സമവായമെന്ന നിലയിൽ തൽക്കാലം ഭൂരിപക്ഷത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടുകളെയോ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെയോ തിരിച്ചറിയുന്നു. ഈ ക്ഷണിക ഭൂരിപക്ഷം മുഴുവൻ രാജ്യത്തെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതായി അവകാശപ്പെടുകയും പ്രതിപക്ഷത്തിന്റെ നിയമസാധുത നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഈ അപകടം തിരിച്ചറിയുന്നതിൽ പലരും പരാജയപ്പെടുന്നു. ഹിന്ദുക്കൾ മാത്രമാണ് രാഷ്ട്രം രൂപീകരിച്ചതെങ്കിൽ, രാജ്യഭരണത്തിൽ എന്തെങ്കിലും പറയാൻ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്ക് രാഷ്ട്രീയമായി യാതൊരു അവകാശവുമില്ലെന്ന് വ്യക്തമാണ്. 'സാംസ്കാരികമായി' (മതപരമായി) അവരെ ഹിന്ദു വിശ്വാസത്തിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്യണം. ഇതാണ് 'ഘർ വാപ്പസി.'
അന്തരിച്ച മുന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി അടൽ ബിഹാരി വാജ്‌പേയി ആർ‌എസ്‌എസ് അനുഭാവിയായിരുന്നു. “സംഘ് എന്റെ ആത്മാവാണ്,” എന്ന് അദ്ദേഹം പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതോടൊപ്പം തന്നെ സംഘ്‌പരിവാറിനെ അസ്വസ്ഥരാക്കുന്ന വിധത്തില്‍ അദ്ദേഹം ജവഹർലാൽ നെഹ്രുവിനോടുള്ള ആദരവും പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. ഇതിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായാണ് നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ സമീപനം. അദ്ദേഹം നെഹ്‌റുവിനെയും ഇന്ദിരാ ഗാന്ധിയേയും വെറുക്കുന്നു എന്നു മാത്രമല്ല നെഹ്രു കുടുംബത്തെ തന്നെ വെറുക്കുന്നു. കൗമാര പ്രായം തൊട്ട് മോദി ആർ‌എസ്‌എസിന്റെ പ്രചാരകനായി തുടരുന്നു. അവിടെയാണ് വാജ്പേയിയും നരേന്ദ്ര മോദിയും തമ്മിലുള്ള അന്തരം പ്രകടമാകുന്നത്.
അധികാരത്തിലിരിക്കെ, ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രിയായാലും ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായാലും, തന്റെ സ്വേച്ഛാധിപത്യ നിലപാടും, ഹിന്ദുത്വ മാനസികാവസ്ഥയും, താന്‍ ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാത്ത മഹാ പ്രതാപിയാണെന്ന് വെളിപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ അദ്ദേഹം തെല്ലും മടി കാണിച്ചിട്ടില്ല. പ്രധാനമന്ത്രിയായി ഏഴു വർഷത്തിനിടെ അദ്ദേഹം ഒരു പത്രസമ്മേളനം പോലും നടത്തിയിട്ടില്ല എന്നത് ഇവിടെ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇന്ത്യാ ചരിത്രത്തില്‍ ഒരിക്കല്‍ പോലും പത്രസമ്മേളനം നടത്താത്ത പ്രധാനമന്ത്രിയെന്ന ഖ്യാതി നരേന്ദ്ര മോദിക്ക് മാത്രം അവകാശപ്പെട്ടതാണ്. ഒരിക്കല്‍ മാത്രം ഒരു പത്രസമ്മേളനം അമിത് ഷായുമായി നടത്തിയതില്‍ മാധ്യമ പ്രവര്‍ത്തകരുടെ ചോദ്യത്തിന് അമിത് ഷാ ആയിരുന്നു ഉത്തരം നല്‍കിയത്.
കാബിനറ്റ് സംവിധാനം നിലവിലില്ല. മോദിയെ പ്രശംസിക്കാതെ ഒരു മന്ത്രിയും സർക്കാരിന്റെ നയങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നില്ല. ഒരു വ്യക്തിത്വ ആരാധനയെ ഫാസിസ്റ്റ് മാതൃകയിൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. ഇലക്ട്രോണിക് മാധ്യമങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും അദ്ദേഹത്തെ അന്ധമായി പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.
ഈ അന്തരീക്ഷത്തിൽ, വിയോജിപ്പിനുള്ള അവകാശം അസമമായ ഒരു മത്സരത്തിനെതിരെ പോരാടേണ്ടതുണ്ട്. ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യം അതിന്റെ ജീവിതത്തിനായി പോരാടേണ്ടതുണ്ട്. അതിന് പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ ഒന്നിക്കാൻ വിസമ്മതിക്കുന്നതാണ് ഏറ്റവും വലിയ ദുരന്തം.
